Αντιγόνη Κρέτση: «Project: Ζώντας με καρκίνο του μαστού» / “Living with breast cancer. The project”

Στις 9 Φεβρουαρίου 2023 η Πρόεδρος της Europa Donna Hellas και Ευρωβουλευτής, κα Έλενα Κουντουρά, διοργάνωσε ειδική εκδήλωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, με προσκεκλημένους ομιλητές εκπροσώπους από την Κομισιόν, Ευρωπαϊκούς φορείς και επιστήμονες από το χώρο της ιατρικής και των υπηρεσιών υγείας, με θέμα τη ζωή των ασθενών με καρκίνο του μαστού μετά τη διάγνωση της νόσου.

Προσκεκλημένη ομιλήτρια ήταν και η κα Αντιγόνη Κρέτση, ως εκλεγμένο μέλος του Δ.Σ. της Europa Donna Hellas, Σύμβουλος Στρατηγικής & Επικοινωνίας, καθώς και NLP Trainer & Consultant, η οποία, στην ομιλία της με τίτλο «Project: Ζώντας με καρκίνο του μαστού» / “Living with breast cancer. The project”,ανέπτυξε τον τρόπο με τον οποίο η ίδια διαχειρίστηκε τη διαδικασία από τη διάγνωση μέχρι την αποκατάσταση, όταν διαγνώστηκε στα 36 της με καρκίνο του μαστού.

Κάνοντας η ίδια τον σύμβουλο του εαυτού της καθημερινά και ορίζοντας την όλη διαδικασία ως “project”, η κα Κρέτση μάς κάνει μια περιήγηση στο πώς εκμεταλλεύτηκε τις γνώσεις από τις δύο επαγγελματικές της ιδιότητες, ακολουθώντας συγκεκριμένο στρατηγικό σχεδιασμό και διαδικασία ανάπτυξης ενός ευέλικτου mind set, ώστε να βοηθήσει τον εαυτό της σ’ αυτό το ταξίδι.

Χρησιμοποιώντας, αφενός,στοιχεία της ανθρώπινης νευροβιολογίας και της σωματικής νοημοσύνης,και βρίσκοντας, αφετέρου, το στρατηγικό πλαίσιο διαχείρισης της διαδικασίας, καταλήγει να εξηγεί τον μεγάλο στόχο του project “Ζώντας”, όχι μόνο με καρκίνο του μαστού, αλλά και “Ζώντας” γενικά – κάτι που μας αφορά όλους.

Η ομιλία της κας Κρέτση:

«Ευχαριστώ την Πρόεδρό μας.

Σαν project. Έτσι μου είπε η χειρουργός μου να δω όλη τη διαδικασία που θα ακολουθούσε, όταν διαγνώστηκα, στα 36 μου, με επιθετικό καρκίνο του μαστού – μη ορμονο εξαρτώμενου, χωρίς κληρονομικότητα, σταδίου 3 – πριν τη μετάσταση δηλαδή. Σαν ένα project με 4 μέρη: τη θεραπεία, το χειρουργείο, το μετά το χειρουργείο και το στάδιο της στενής παρακολούθησης. Μετά πάμε σε ετήσιο έλεγχο κι αυτό σημαίνει ότι το project έχει ολοκληρωθεί.

Βλέπετε, η κα Πουλακάκη, η χειρουργός μου, εκτός από εξαίρετη επιστήμων, είναι κι εξαιρετική στην επικοινωνία της, οπότε «πιάστηκε» από την επαγγελματική μου ιδιότητα ως συμβούλου στρατηγικής κι επικοινωνίας, όπου δουλεύουμε με projects, για να με βοηθήσει να διαχειριστώ τη νέα κατάσταση. Νομίζω, όμως, ότι ούτε κι η ίδια φαντάστηκε τι ώθηση θα μου έδινε αυτή η φράση.

Στη 2^η επαγγελματική μου ιδιότητα ως NLP Trainer & Consultant, εκπαιδεύω ανθρώπους και ομάδες να δημιουργήσουν το κατάλληλο για εκείνους mind set, ώστε να διαχειρίζονται αποτελεσματικά καταστάσεις & προκλήσεις στη ζωή τους.

Έτσι, με αυτή τη μία φράση, «Σαν project», κατάλαβα ότι είχε έρθει η ώρα να συνδυάσω την επιστημονική γνώση κι από τους δύο κλάδους, εφαρμόζοντάς τη στον εαυτό μου.

Ξεκίνησα από το να χαρτογραφήσω και να ελέγξω από διαφορετικές οπτικές γωνίες το project αυτό, ώστε να βρω ποιος είναι ο δικός μου στρατηγικός ρόλος. Ξέρετε, όταν μας συμβαίνει ένα θέμα «ζωής-θανάτου», επειδή μας αφορά άμεσα, νομίζουμε ότι είμαστε και πρωταγωνιστές. Στρατηγικά, όμως, τις περισσότερες φορές η πραγματικότητα είναι άλλη.

Αντιλήφθηκα ότι η επιτυχία του project εξαρτάται από 4 παράγοντες:

• Ο 1^ος παράγοντας είναι οι γιατροί: πόσο καλοί κι ενημερωμένοι είναι. Κι αυτό δε θα το κρίνω εγώ, ανάλογα με το αν συμπάθησα την όψη τους. Επιβεβαίωσα με ειδικούς, λοιπόν, ότι οι γιατροί μου είναι top.
• O 2^ος παράγοντας αφορά στα φάρμακα και το πώς θα αντιδράσει ο οργανισμός σου σ’ αυτά. Εκεί, το μόνο χρήσιμο που μπορούσα να κάνω είναι να ακολουθώ τις οδηγίες των γιατρών.
• Ο 3^ος παράγοντας ονομάζεται τύχη. Στην ιατρική δεν υπάρχει 100%. Το δέχεσαι, επομένως, αξιωματικά.
• Ο 4^ος και τελευταίος παράγοντας είναι η ψυχολογία του ασθενούς. Ο μόνος χρήσιμος ρόλος που μπορούσα να παίξω, λοιπόν, ήταν εδώ. Επικεντρώθηκα στο να φροντίσω την ψυχολογία μου – και λέω να φροντίσω την ψυχολογία μου κι όχι να φτιάξω τη διάθεσή μου, διότι πολλές φορές η υπερπροσπάθεια ή η με τη βία προσπάθεια απόκτησης θετικών συναισθημάτων, μπορεί να κρύβει κινδύνους. Ξεκίνησα από τα αρνητικά μου συναισθήματα.

Αποφάσισα να μη μάθω τίποτα απολύτως σχετικά με τον τύπο του καρκίνου μου, τα φάρμακα που είχαν οι 17 χημειοθεραπείες, οι 30 ακτινοβολίες, η ανοσοθεραπεία, η κάθε διαδικασία – τίποτα.

Ο λόγος ήταν πολύ συγκεκριμένος κι όχι τυχαία επιλογή. Το μυαλό, ξέρετε, δεν μπορεί να ξεχωρίσει μια πραγματική από μία φανταστική εμπειρία, όπως αποδείχτηκε το 2007 στο Harvard Medical School. Αυτό σημαίνει πως ό, τι διαβάζουμε, όποια ιστορία ακούμε, για τον εγκέφαλό μας είναι σαν να το βιώνει πραγματικά. Με το να μάθω,επομένως, όλες τις λεπτομέρειες για τον καρκίνο μου ή για τα φάρμακα και τις παρενέργειες, το μόνο που θα κατάφερνα, θα ήταν να «φυτέψω» αλλοιωμένες «εμπειρίες» στο μυαλό μου. Κι όλο αυτό φυσικά θα προκαλούσε φόβο εξαρχής.

Και, βεβαίως, ο φόβος είναι ένα χρήσιμο, αρχέγονο, συναίσθημα, που έρχεται να μας προστατεύσει. Αν δω μπροστά μου ένα άγριο ζώο, για παράδειγμα, μέσω του φόβου ενεργοποιείται στον εγκέφαλό μου η αμυγδαλή,διακόπτεται η σύνδεση με το λογικό κομμάτι του εγκεφάλου και μπαίνω αυτομάτως σε fight or flight mode, να πολεμήσω ή να τρέξω να σωθώ – γιατί αν κάτσω να σκεφτώ & να αναλύσω, θα είναι αργά. Αυτό σημαίνει, με πολύ απλά λόγια, ότι τη στιγμή που φοβόμαστε, ο οργανισμός μας είναι φτιαγμένος έτσι, ώστε να μην μπορούμε να σκεφτούμε λογικά.

Στη διαδικασία του δικού μου project,όμως, δεν ήταν χρήσιμο το fight or flight, γιατί είναι Μαραθώνιος, όχι κατοστάρι. Κι αν θέλω να παραμείνω μέχρι το τέλος διατηρώντας την ενέργειά μου, απαιτούνταν να έχω λογική σκέψη. Χρειάζεται μεγάλη ευελιξία, η προτεραιοποίηση αλλάζει συνεχώς, ανάλογα με τα σημάδια που σου δίνει ο οργανισμός σου, όχι με τη βδομάδα ή τη μέρα, αλλά και με την ώρα πολλές φορές. Κι όλες αυτές οι συνεχείς αλλαγές επηρεάζουν όχι μόνο εσένα, μα εκ των πραγμάτων και το σύστημα μέσα στο οποίο ζεις, την όποιας μορφής οικογένεια έχεις. Προτίμησα, επομένως, να μειώσω όσο το δυνατόν γίνεται τις πηγές φόβου.

Κι έμαθα να παρατηρώ και να ακούω το σώμα μου πολύ προσεκτικά. Και να είμαι ανοιχτή στο να αποδέχομαι την εκάστοτε αλλαγή στον οργανισμό μου και να κάνω άμεσα τις όποιες απαραίτητες αναπροσαρμογές.

Θα με ρωτήσετε «απορίες δεν είχες;». Άπειρες. Γνωρίζοντας όμως το ρόλο σου στη σκακιέρα είναι πιο εύκολο να αποδεχτείς πότε και αν είναι η ώρα να μάθεις παραπάνω πράγματα. Σε έναν αγώνα, ίσως είναι χρησιμότερο ο κάθε παίκτης να μην γνωρίζει συνεχώς όλες τις λεπτομέρειες που γνωρίζει ο προπονητής, ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχία του στόχου. Κι ο στόχος είναι να αντέξεις μέχρι το τέλος – και χρειάζεται όλο το σθένος που διαθέτεις.

Μίλησα για σθένος και θυμήθηκα μια μέρα που καθόμουν στην καρέκλα των χημειοθεραπειών, διαφώνησα με τη λέξη «ασθενής», όταν πρόκειται για νοσούντες με καρκίνο. “- Α στερητικό” και “σθένος”, αυτός που δεν έχει σθένος. Όσοι συνάντησα, όμως, σ’ αυτές τις καρέκλες σίγουρα δεν υπολείπονταν σθένους. Από αυτή την οπτική, σκέφτηκα τότε, η λέξη “patient” στα αγγλικά ίσως είναι πιο ακριβής – αυτός που κάνει υπομονή.

Παιχνίδια με τις λέξεις, θα πείτε. Οι λέξεις, όμως, ο τρόπος που στήνεται η σκέψη μας και η αναπλαισίωσή τους σε μια πιο αποτελεσματική, κάθε φορά, μορφή, είναι απαραίτητα. Κι αυτό απαιτεί μεγάλη νοητική ευελιξία. Το αν θα δω τον εαυτό μου ως ασθενή, ως μαχητή ή ως άνθρωπο με χίλια στοιχεία, ένα εκ των οποίων είναι ότι έχω και καρκίνο, μπορεί να κάνει σπουδαία διαφορά στο πώς σκέφτομαι, πώς συμπεριφέρομαι και, κατά συνέπεια, πώς διαμορφώνω την πραγματικότητά μου κάθε μέρα.

Υπάρχουν πλέον πολλές μέθοδοι που μπορούν να μας βοηθήσουν, η επιστήμη έχει κάνει άλματα, οι εξελίξεις τρέχουν. Έχω την αίσθηση ότι μπερδευτήκαμε κάπου με όλες αυτές τις εξελίξεις που τρέχουν κι εκπαιδευτήκαμε εκπληκτικά να τρέχουμε κι εμείς. Κυνηγάμε στόχους, τις ώρες, το μέλλον, καταλήγουμε σαν χάμστερ που τρέχουν γύρω από τη ρόδα, έχοντας ξεχάσει να δούμε τι υπάρχει γύρω, αν η πόρτα του κλουβιού είναι ανοιχτή.

Για να επιτύχεις το στόχο του project «Ζώντας», όμως – όχι μόνο με καρκίνο του μαστού, αλλά και «Ζώντας» γενικώς – πρέπει να μπορείς να εστιάσεις στο τώρα, στην κάθε στιγμή, που μέχρι πριν λίγο ήταν μέλλον εξάλλου. Να μπορείς να έχεις όλες σου τις αισθήσεις ανοιχτές, να τη βιώσεις. Το δικό μου project βρίσκεται ακόμα στην 4^η φάση, αλλά, ξέρετε κάτι; Δεν παίζει τόσο ρόλο πια. Γιατί ο μεγάλος στόχος του project «Ζώντας» βρίσκεται, τελικά, στο εδώ και το τώρα, σ’ αυτήν εδώ τη στιγμή που είμαι σ’ αυτόν εδώ το χώρο, ανάμεσα σε τόσους αξιόλογους ανθρώπους.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.»

Το video ολόκληρης της εκδήλωσης με Ελληνική διερμηνεία στο https://youtu.be/CfNygtkqqYI

Το video της εκδήλωσης με Αγγλική διερμηνεία στο https://youtu.be/zX1R8OI9O8o