Ακτινοβόληση Μαστού κατά τη διάρκεια βαθειάς εισπνοής

*Tης Ελένης Τσιπνίδου,  Ακτινοθεραπευτή-Ογκολόγου, μέλους της επιστημονικής μας επιτροπής (Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας “ΙΑΣΩ”) :                                         

Η εξέλιξη στον τομέα της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας είναι αλματώδης όσον αφορά στην πληθώρα των τεχνικών ακτινοβόλησης  που υπάρχουν στη διάθεση της ασθενούς με καρκίνο του μαστού.

Κάτι που απασχολεί ιδιαίτερα τις ασθενείς αυτές,όταν ολοκληρωθούν οι θεραπευτικοί χειρισμοί που προηγούνται της Ακτινοβολίας, (χειρουργείο,χημειοθεραπεία), είναι κάτα πόσο κατά τη διάρκεια της ακτινοβόλησης του μαστού τους, επιβαρύνονται και οι παρακείμενοι, υγιείς ιστοί (πνεύμονες-καρδιά σε περίπτωση (αρ) μαστού) και τι επιπτώσεις θα έχουν στο απώτερο μέλλον.

Η  απάντηση σˈ αυτό το ερώτημα, είναι πως οι τεχνικές υψηλής τεχνολογίας(IMRT-IGRT,διαμορφούμενης έντασης δέσμη ακτινοβολίας-απεικονιστικά καθοδηγούμενης) που έχουμε πλέον στη διάθεση μας, επιτρέπουν τη χορήγηση της ακτινοβολίας ώστε να επιτύχουμε το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα με ελαχιστοποίηση των άμεσων και απώτερων ενεργειών (κυρίως από την καρδιά ,τους πνεύμονες και το δέρμα).

Επιπρόσθετα μπορούμε να εφαρμόσουμε και την τεχνική με τον έλεγχο της αναπνοής για καλύτερα αποτελέσματα ως προς την ακτινοβόληση κυρίως της καρδιάς και του πνεύμονα.

Με  τη τεχνική  DIBH (Deep Inspiration Breath HoId ,ακτινοβόληση με κράτημα της αναπνοής) ,η ακτινοβολία χορηγείται κατά τη διάρκεια της βαθειάς εισπνοής,οπότε μεγαλώνει η απόσταση μεταξύ θωρακικού τοιχώματος και καρδιάς( όπως φαίνεται και στην εικόνα 1 ),συνεπώς η καρδιά βρίσκεται εκτός της διέλευσης  των δεσμών ακτινοβολίας ,άρα ελαχιστοποιείται  η επιβάρυνση της από την ακτινοβολία.

Μελέτες έδειξαν πως η μέση δόση στην καρδιά μειώνεται κατά 50% καθώς και η μέση  δόση στα μεγάλα αγγεία της όπως στην (αρ) πρόσθια κατιούσα αρτηρία που μειώνεται κατά 40%.

Ωστόσο απαιτείται και η συνεργασία από την πλευρά της ασθενούς, η  οποία συνίσταται στο ότι θα πρέπει να εκπαιδευθεί (αν δε μπορεί να το καταφέρει από την αρχή) , στο να εισπνέει βαθιά και να κρατάει την αναπνοή της για περίπου 20 sec (κατά τη διάρκεια των οποίων χορηγείται η ακτινοβολία).

 Η μέχρι τώρα εμπειρία μας από τα εξειδικευμένα ακτινοθεραπευτικά κέντρα όπου αυτή η τεχνική εφαρμόζεται δείχνει πως οι ασθενείς έχουν πολύ μεγάλη θέληση, εκπαιδεύονται (μόνες τους πολλές φορές, μετά βέβαια από την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού) και τα καταφέρνουν άριστα, στο να κρατήσουν την αναπνοή τους κατά τη διάρκεια του αναπνευστικού τους κύκλου, όποτε αυτό τους ζητηθεί κατά τη διάρκεια της ακτινοβολίας.                

   ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1. Deep -inspirational breath hold (dibh) technique in left-side breast cancer,various aspects of clinical utility.Gaál et  al. Radiat Oncol (2021) 16:89.
2. NCCN Guidelines Version 2.2022 Invasive Breast Cancer .