Άρθρα

Χρήσιμες οδηγίες : Πρόληψη Λεμφοιδήματος – Λειτουργικότητα Άνω Άκρου – Ουρογεννητικό Σύνδρομο Εμμηνόπαυσης

·  Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή  καρκίνου στις γυναίκες σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπολογίζεται πως 1/7 γυναίκες θα νοσήσει στη ζωή της, όμως  η έγκαιρη διάγνωση έχει 97% πιθανότητες ίασης.

·  Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία και /ή ακτινοθεραπεία. Πιθανή παρενέργεια, συνήθως δύο χρόνια μετά το χειρουργείο, στα πλαίσια της ογκολογικής θεραπείας είναι το λεμφοίδημα (πρήξιμο) άνω άκρου – χεριού.

·  Αυτό οφείλεται στην αφαίρεση λεμφαδένων από τη μασχάλη για την αποτροπή της διασποράς του καρκίνου. Έτσι η μεταφορά της λέμφου (φυσιολογικό υγρό στον ανθρώπινο οργανισμό) περιορίζεται τοπικά.

·  Το λεμφοίδημα δεν είναι μεν επικίνδυνο για την υγεία μπορεί όμως να επηρεάσει την ποιότητα ζωής του ατόμου αν δεν προληφθεί έγκαιρα.

·  Τα συνήθη συμπτώματα είναι: πρήξιμο, ξηρό δέρμα, αίσθημα βάρους, δύσκαμπτο άκρο, δυσφορία και ερυθρότητα του άκρου.

·  Αν και μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί γιατί μία γυναίκα θα εμφανίσει λεμφοίδημα και μία άλλη όχι, με κατάλληλες οδηγίες μετεγχειρητικά η πρόληψή του είναι εφικτή.

λεμφοίδημα

Σε γυναίκες μετά από χειρουργείο μαστού συστήνονται τα εξής:

·  Διατηρείτε φυσιολογικό βάρος (όσο μεγαλύτερος ο δείκτης μάζας σώματος τόσες περισσότερες οι πιθανότητες εμφάνισης).

·  Αποφύγετε τραυματισμούς στο σύστοιχο χέρι με το μαστό (κοψίματα, εγκαύματα, τα πετσάκια στο μανικιούρ, τσιμπήματα από έντομα).  Προτείνονται προστατευτικά γάντια για εργασίες στην κουζίνα ή τον κήπο.

·  Να ασκείστε χωρίς όμως να επιβαρύνετε το χέρι. Συστήνεται βάρος μέχρι 2 κιλά και αποφυγή ασκήσεων με πολλές στηρίξεις (yoga).  Ιδανικότερη άσκηση είναι το κολύμπι.

·  Δεν επιτρέπεται αιμοληψία, εμβόλιο ή ορός στο σύστοιχο χέρι με το χειρουργημένο μαστό. Σε περίπτωση διπλής μαστεκτομής ζητήστε από το νοσηλευτικό προσωπικό να γίνει η ένεση /αιμοληψία  σε πόδι.

·  Αποφύγετε ηλιοθεραπεία και έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες (σάουνα,  χαμάμ).

·  Χρησιμοποιήστε συμπιεστικό μανίκι ελαφριάς πλέξης τις μέρες που οι απαιτήσεις της καθημερινότητας είναι έντονες για το χέρι σας.  Σε περίπτωση αεροπορικού ταξιδιού το μανίκι είναι απαραίτητο.

·  Μην ξαπλώνετε στην χειρουργημένη πλευρά και ανά διαστήματα τοποθετείτε το άκρο πάνω σε ένα μαξιλάρι σε ανάρροπη θέση πάνω από το ύψος της καρδιάς για 45 λεπτά,  2  φορές την ημέρα για τις πρώτες έξι εβδομάδες μετά το χειρουργείο.

·  Αποφύγετε τα στενά ρούχα, εσώρουχα και κοσμήματα στο άκρο.

·  Αν ακολουθήσει ακτινοθεραπεία μετά την επέμβαση μερικές συνεδρίες λεμφικής μάλαξης μπορούν να περιορίσουν την     πιθανή επίπτωση της ακτινοβολίας στο λεμφικό δίκτυο. Επίσης λεμφικό μασάζ μπορεί να γίνει και άμεσα μετεγχειρητικά καθώς έχει αποδειχθεί ερευνητικά ότι μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες εκδήλωσης λεμφοιδήματος χωρίς καμία παρενέργεια στο χειρουργείο και την τομή.

·  Αν παρόλα αυτά παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα (οίδημα, ερυθρότητα κλπ) καλό είναι να επικοινωνήσετε άμεσα με τον θεράποντα ιατρό σας και έναν ειδικευμένο φυσικοθεραπευτή λεμφοιδήματος.

ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ – ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΩ ΑΚΡΟΥ

·   Κάντε διαφραγματικές αναπνοές από ύπτια θέση στο κρεβάτι 20 επαναλήψεων 3 φορές την ημέρα για την ομαλή κυκλοφορία της λέμφου.

·  Οι ασκήσεις μετά την επέμβαση είναι απαραίτητες.  Βοηθούν στην πρόληψη των μετεγχειρητικών παρενεργειών και στην     επανένταξη στην καθημερινότητα.

·   Ξεκινήστε τις άμεσα, με προοδευτικότητα και σύμφωνα με τις  οδηγίες του γιατρού σας και ειδικού φυσικοθεραπευτή.

·   Για την καλή λειτουργικότητα του άνω άκρου, χρησιμοποιήστε ελεύθερα τον αγκώνα και τον καρπό σας χωρίς να σηκώνετε βάρη και χωρίς  πίεση στην ουλή, ενώ για την άρθρωση του ώμου μπορείτε να σηκώνετε το άκρο (με βοήθεια από το άλλο χέρι ή  τον φροντιστή σας) μέχρι το ύψος του ώμου και όχι πάνω από αυτόν για τις πρώτες 2 εβδομάδες μετεγχειρητικά.

·   Σφίξτε και ανοίξτε τα δάχτυλα του χεριού σας (μυϊκή αντλία) για 20 επαναλήψεις 3 φορές την ημέρα για υποβοήθηση της κυκλοφορίας της λέμφου και των αγγείων και  ανακούφιση του άκρου από  πιθανό μούδιασμα.

·   Αποφύγετε την καταπόνηση (επαναλαμβανόμενες κινήσεις) και τα μεγάλα τεντώματα και τραβήγματα με αυτό το χέρι ώστε να μην τραυματίζεται το λεμφικό σας δίκτυο.

ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ

Μιμή Μαρσέλλου PT MSc PhD(c)

 Υποψήφια Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής  –   Επιστημονική Υπεύθυνη / Αντιπρόεδρος Europa Donna Hellas