4 Φεβρουαρίου 2023: Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου 2023 (4 Φεβρουαρίου) φέρνει για άλλη μία χρονιά στο προσκήνιο την ανάγκη πρόληψης, πρώιμης διάγνωσης, θεραπείας και ανακουφιστικής φροντίδας των ανθρώπων που έρχονται αντιμέτωποι με τις ετερόκλητες νόσους στις οποίες αναφερόμαστε με το γενικό όρο «καρκίνος».
Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) επισημαίνει την ανάγκη συνεχούς βελτίωσης στις παροχές της Πολιτείας προς τους πολίτες σε όλα τα επίπεδα, από την πρώιμη διάγνωση ως και την απρόσκοπτη πρόσβαση βαριά πασχόντων σε καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες αιχμής. Ο ΠΙΣ τονίζει την ανάγκη επίλυσης των όποιων προβλημάτων προκύπτουν με τα καινοτόμα φάρμακα για δύσκολα είδη καρκίνου, αλλά και την επάρκεια των θεραπευτικών ιατροτεχνολογικών μηχανημάτων τα οποία χρησιμοποιούνται θεραπευτικά ώστε να μην υπάρχουν αναμονές στην έναρξη των θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Επισημαίνει εξάλλου ότι καθήκον της Πολιτείας είναι να παρέχει αποτελεσματικές και αξιοπρεπείς συνθήκες νοσηλείας και αποκατάστασης στους ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο, στελεχώνοντας τα δημόσια Νοσοκομεία που τείνουν να αποψιλωθούν από ογκολόγους και προχωρώντας με γοργά βήματα στην ανέγερση νέων Ογκολογικών Νοσοκομείων.
Ιδιαίτερα απογοητευτικά είναι τα επίσημα στοιχεία σχετικά με την πρόληψη των γυναικολογικών καρκίνων στη χώρα μας. Μόλις οι 2 με 3 Ελληνίδες (25-30%) που θα έπρεπε να κάνουν τεστ Παπανικολάου, υποβάλλονται σε έλεγχο και μάλιστα μόλις μία φορά κάθε 2-3 έτη. Την ίδια στιγμή, επίσης μόνο οι 4 στις 10 (40%) γυναίκες που πρέπει να υποβάλλονται σε μαστογραφία, ελέγχεται μαστογραφικά. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας και επικ. Καθηγητή Χειρουργικής ΕΚΠΑ, Ιωάννη Καραϊτιανό, η Παγκόσμια Ημέρα είναι φέτος πιο επίκαιρη από ποτέ, γιατί οι επιπτώσεις από την πανδημία της τελευταίας διετίας, επιβάρυναν ιδιαίτερα την αντιμετώπιση της νόσου αλλά και την έκβαση πολλών καρκινοπαθών ασθενών.
Χρόνια νόσος πλέον…
Ο 21ος αιώνας καθορίζεται από δεκάδες νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις κατά διαφόρων ειδών καρκίνου καθιστώντας τα «χρόνιες νόσους». Τα νέα είναι εξάλλου, το ίδιο αισιόδοξα στο πεδίο της διάγνωσης καθώς η τεχνολογία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για λεπτομερέστερη απεικόνιση.
Είναι σημαντικό επίσης να γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα κατά του Καρκίνου, πολλοί θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής και με εμβόλια στις περιπτώσεις που αυτά υπάρχουν: Το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, καθώς και οι χρόνιες λοιμώξεις από ηπατίτιδα Β (HBV), ηπατίτιδα C (HCV) και ορισμένα είδη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι κύριοι παράγοντες για την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε χώρες μεσαίου εισοδήματος.
Οι επικίνδυνοι καρκίνοι
Τα είδη καρκίνου με την πιο υψηλή θνησιμότητα είναι κατά σειρά:
– καρκίνος του πνεύμονα
– καρκίνος του μαστού
– καρκίνος του προστάτη
– καρκίνος του παχέος εντέρου
– καρκίνος ουροδόχου κύστεως.
Στην Ελλάδα με βάση επιδημιολογικά στοιχεία του 2020 από τη Globocan, 8.960 ασθενείς νοσούν κάθε χρόνο από τον καρκίνο του πνεύμονα ενώ το 2020 σημειώθηκαν 7.662 θάνατοι. Ομοίως τα νέα περιστατικά καρκίνου μαστού ανέρχονται σε 7.770 ετησίως και οι θάνατοι από αυτό το είδος καρκίνου ανέρχονται σε 2.330. Ως εκ τούτου, η διακοπή του καπνίσματος, η μαστογραφία και το TEST PAP στις γυναίκες και το PSA στους άνδρες, όπως και η κολονοσκόπηση μετά τα 50 έτη και για τα δύο φύλα, είναι η ελάχιστη πρόληψη που μπορούμε και πρέπει όλοι να έχουμε στο πρόγραμμά μας, με τη σύμφωνη γνώμη και παραπομπή ειδικού ιατρού.
Παραμέληση προσυμπτωματικού ελέγχου
Εξάλλου, όπως επισημαίνει η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας, η παραμέληση του προσυμπτωματικού ελέγχου οδήγησε σε μείωση ιδιαίτερα κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας της έγκαιρης διάγνωσης νέων κρουσμάτων καρκίνου που έφτασε το 40% στη χώρα μας σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο (2019) με βάση στοιχεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου. Αντίστοιχα στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες αναδεικνύουν ότι έως το τέλος του 2021 υπήρξαν καθυστερημένες διαγνώσεις καρκίνου μαστού σε 29.400 ασθενείς, καρκίνου παχέος εντέρου σε 25.000 ασθενείς, καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε 4.200 ασθενείς και καρκίνου του πνεύμονα σε μόλις 109 ασθενείς, ως αποτέλεσμα της πανδημίας.
Τα αποτελέσματα των καθυστερήσεων στη διάγνωση του καρκίνου κατά τα χρόνια της πανδημίας αλλά και τα χρόνια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, θα αποτυπωθούν στους δείκτες νοσηρότητας και θανάτων τα προσεχή χρόνια.
Το 2020 στην Ευρώπη καταγράφηκαν 4.400.000 νέα κρούσματα καρκίνου και 1.955.000 θάνατοι. Ο καρκίνος έχει αυξητικές τάσεις σε όλες τις χώρες του κόσμου και υπολογίζεται ότι μέχρι το 2035 θα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου εκτοπίζοντας τα καρδιαγγειακά νοσήματα με μία αύξηση των θανάτων από καρκίνο κατά 24% και πλέον. Το 2012 καταγράφηκαν παγκοσμίως 14,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα, το 2018 18 εκατομμύρια ενώ εκτιμάται ότι το 2025 θα φθάσουν στα 19,3 εκατομμύρια. Υπολογίζεται ακόμη ότι οι θάνατοι από καρκίνο παγκοσμίως πλησιάζουν τα 10 εκατομμύρια ετησίως.
Έχει υπολογιστεί ότι το 40-50% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί με μέτρα υγιεινής διατροφής και διαβίωσης, όπως η αποφυγή/διακοπή του καπνίσματος, του αλκοόλ και της ζάχαρης, η μεσογειακού τύπου διατροφή σε συνδυασμό με τη σωματική άσκηση και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και ο εμβολιασμός έναντι ιών (ηπατίτιδας B και C, ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV). Ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει 4 δισεκατομμύρια ευρώ για δράσεις για την πρόληψη, αντιμετώπιση και διαχείριση του καρκίνου.
Ελλάδα και καρκίνος
Στη χώρα μας σχεδόν το ένα τέταρτο των θανάτων οφείλεται στον καρκίνο. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 65.000 νέα κρούσματα καρκίνου και καταγράφονται 32.000 θάνατοι από τη νόσο. Ακόμα και σήμερα, ο καρκίνος αποτελεί για την Ελλάδα τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Αποτελεί, όμως, την πρώτη αιτία θανάτου για την ηλικιακή ομάδα από 65 μέχρι 74 ετών.
Το έλλειμμα του Μητρώου Νεοπλασιών
Η έλλειψη Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών δυστυχώς δεν επιτρέπει την ακριβή καταγραφή στη χώρα μας των νέων κρουσμάτων καρκίνου, τους θανάτους αλλά και την επιβίωση των ασθενών και γενικότερα τα αποτελέσματα της θεραπευτικής αντιμετώπισης του καρκίνου. Σοβαρή συνέπεια αυτού είναι η αδυναμία χάραξης μίας εθνικής στρατηγικής-σχεδίου για την ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου και την ορθολογική κατανομή των διατιθέμενων πόρων γι’ αυτήν.
H Europa Donna Hellas, πιστοποιημένη Μη Κυβερνητική Οργάνωση στο Υπουργείο Yγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αποτελεί το Ελληνικό Forum της Europa Donna (The European Breast Cancer Coalition), της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας για τον καρκίνο του μαστού που αριθμεί 47 χώρες κράτη – μέλη και αποτελεί Όργανο Συνηγορίας και Διεκδίκησης.
Βασικός στόχος της Europa Donna Hellas είναι η διασφάλιση της πρόσβασης όλων των γυναικών που διαμένουν στη χώρα μας, σε ασφαλείς και ποιοτικές υπηρεσίες ενημέρωσης, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας του καρκίνου του μαστού, που αποτελεί την συχνότερη μορφή καρκίνου στο γυναικείο πληθυσμό.
Πηγές άρθρου :